Endüstri 4.0’ın hayatımızda yer edinmesinde her biri anlamlı bir bütünlük oluşturan bu kavramlar ne demektir? Ne anlama gelir? Ne işe yarar? Sizler için derledik.
Endüstri 4.0 ilk defa 2011 yılında bahsi geçen bir Alman deneyidir. 4. Endüstri Devrimi olarak anılır. Gerçekleşme aşamasında nesnelerin interneti, hizmetlerin interneti ve siber-fiziksel sistemler, dikey ve yatay entegrasyon, büyük veri, bulut teknolojisi gibi kavramların hayatımıza girmesi etkili olmuştur. Amerika gibi bazı ülkelerde, endüstri 4.0 yerine “dijital devrim” de denmektedir
Siber-Fiziksel sistemler : Fiziksel bir sistemin, bilgisayar aracılığı ile çalışan bir algoritmaya bağlandığı ve o algoritma üzerinden kontrol edilip veri akışının sağlandığı sistemlere denir.
Yatay ve Dikey Entegrasyon : Yatay (Aynı müşteri tipi ile farklı sektörler arasındaki entegrasyon) ve dikey (aynı sektörün farklı alt sektörleri arasındaki entegrasyon) entegrasyonlardan bahsederken burada önemli olan, bu entegrasyonun bir bilgisayar algoritması yardımıyla, verilerinin toplanıp analizinin yapılarak gerçekleştirilmesidir.
Hizmetlerin İnterneti : Tüketiciler ile farklı hizmetler arasındaki dijital entegrasyonu sağlayan cihazlar ve programlardır. Örneğin: İnternet bankacılığı. Hizmetlerin interneti kavramı sayesinde hizmetler yalnızca fiziksel bir iş olmaktan çıkmış, aynı zamanda dijital bir platformda yer alarak dijital dönüşümde önemli bir yer sahibi olmuşlardır.
Nesnelerin İnterneti (Internet of Things-IoT) : Nesnelerin birbirleriyle ve aynı zamanda insanlarla haberleşme ağının bulunduğu altyapıdır. Nesnelerin interneti hakkındaki yazımızı okumak için: link
Büyük Veri (Big Data) : Farklı altyapılar, farklı teknolojik alet ve nesnelerden elde edilen tüm verilerin toplandığı büyük bir veri havuzudur. Kitle yönetimi, halkla ilişkiler, reklamcılık gibi konularda sıkça başvurulan, pazarlama ve teknoloji dünyasını sarsan bir kavramdır.
Tüm bu kavramlar, birleşerek endüstri 4.0’ı ya da başka bir deyişle dijital dönüşümü oluştururlar. Buraya kadar gelmişken, bir de dijital dönüşümün tarihçesine değinelim. Endüstri devriminin ilk 3 aşaması nelerdir? Bir beşinci aşama var mıdır?
Endüstri 1.0 : Su ve buhar enerjisi ile çalışan üretim makinelerinin doğuşu, 1700’lü yılların sonu
Endüstri 2.0 : Elektrik enerjisi ile çalışan makinelerin doğuşu, 1800’lü yılların sonu
Endüstri 3.0 : Elektronik teknolojilerinin fiziksel eylemler sonucu bilgi üretimi ve kontrolünde kullanılması, ilk PLC’nin (Programmable Logic Controller) ortaya çıkışı olan 1969 yılı başlangıç olarak sayılabilir, bir çeşit imalat kontrolünde kullanılan özel bilgisayarlardır.
Endüstri 4.0 : Yukarıda da açıkladığımız gibi, endüstri 4.0 2010’lu yıllarda ilk kez kavramsal olarak doğmuş bir kavramdır. Teknolojiyi hayatımıza bir ortak olarak dahil etmeyi, bu şekilde hayatımızı kolaylaştırmayı amaçlar. Elbette bu durum bazı sosyolojik soruların doğuşuna da yol açmıştır. Teknolojiyi gelecekte bir tehdit olarak algılayan büyük bir topluluk oluşmuştur. Endüstri 4.0’ın amaçlarından birisi de, teknolojiyi bir tehdit değil bir dost, bir yardımcı olarak öne sürmektir. Bu soruların doğuşu, aynı zamanda endüstri 5.0 kavramının doğuşuyla da paralellik göstermektedir.
Endüstri 5.0 : Bu kavramı ilk kez 2017 yılında duyduk. Amaç ise tamamen insansız, robotik teknolojiler üretmektir. Teknoloji bir tehdit değil, bir araçtır. Hatta toplumun bizzat bir parçasıdır. Toplum için teknoloji, teknoloji için toplum deyişi ortaya çıkmıştır.
Endüstri tarihini incelerken, bir noktaya özellikle dikkat etmenizi istiyoruz. Endüstri tarihinin ilk 3 aşamasında her safhada yaklaşık 100’er yıl süren bir gelişme dönemi ihtiyacı vardır. Ancak bu süre, teknoloji geliştikçe daha da kısalmakta ve Endüstri 3.0 ile Endüstri 4.0 arasında yaklaşık 40 yıl; Endüstri 4.0 ile Endüstri 5.0 arasında ise yaklaşık 10 yıla (hatta daha az) inmektedir. Kim bilir, belki çok çok yakın bir gelecekte endüstri 6.0 bizi karşılar…